اوپوپوناکس
Lat. Commiphora Erythraea؛ نام های دیگر: اوپوپاناکس، مر شیرین.
گروه: رزین ها و بلسان ها
معمولا به اسامی زیر شناخته می شود: اوپوپوناکس، مر بیزابول، و مر شیرین
خانواده ی گیاهی: Burseraceae (بورسراسه)
جنس: Commiphora (کومیفورا)
گونه ها: کومیفورا ارترائه، کومیفورا گوئیدوتی، کومیفورا کاتاف، کومیفورا هولتیزیونا، و کومیفورا سودوپائولی
کاربرد: بخور، عطر، عامل طعم دهنده، و دارو
اوپوپوناکس یا مر شیرین پسرعموی مر شفا دهنده (کومیفورا مر) با رایحه ی عسلی شیرین و بالزامیک گرم است. این ترکیب یک رزین اولئوگام طبیعی همچون مر و کندر است. رنگ رزین آن قهوه ای است؛ با این حال رزین گیاهی خام با کیفیت خوب قرمز تیره است. اوپوپوناکس از دوران عهد عتیق بخشی از بخورها و عطرها بوده است. زمانی که به طور خاص از عطر صحبت می کنیم،
کیفیت های مختلف اوپوپوناکس از کامیفورهای مختلف به طور گسترده به خصوص در رایحه های شرفی برای ایجاد نوت بالزامیک شیرین استفاده می شود.
رزین کومیفورا ارترئا واریانت glabrescens در سومالی، کنیا، اتیوپی، و عربستان رشد می کند و C. guidottii از سومالی و اتیوپی منبع اصلی اوپوپوناکس خانواده ی گیاهی بورسراسه محسوب می شوند. درختان و درختچه های بورسراسه با رزین هایی که در بافت گیاهی در کانال ها و مجاری رزین عمودی در آوندهای پوست به برگ قرار دارند مشخص می شوند. گونه های دیگری که به عنوان منبع اوپوپوناکس استفاده می شوند شامل کومیفورا کاتاف (Forssk)، کومیفورا فولتیزیانا گونه ی هولتیزیا و کومیفورا سودوپائولی هستند.
کومیفورا گوئیدوتی به عنوان یک مر معطر نیز شناخته می شود. یک رزین قرمز-زرد با بوی شیرین است. از زمان کاربرد آن در روم باستان، از آن به عنوان بخور در معابد استفاده می شده است. این گیاه در سومالی و در بخش های مجاور اوگاندا در اتیوپی گسترده است، و سومالی به عنوان صادرکننده ی اصلی مر معطر در حال حاضر شناخته می شود. درختچه یا درخت آن تا ارتفاع 5 متر رشد می کنند و پوستی سبز یا قهوه ای دارند. برگ ها از 3 یا 7-5 برگ تشکیل شده اند که بالغ آن ها 10*2.5 سانتی متر طول دارد و تخم مرغی شکل تا بیضوی کشیده است. گل ها رنگ کرمی دارند و بسیار کوچک هستند و بیشتر آن ها عرض بسیار کم در حد چند میلی متر دارند. میوه گرد و با قطر حدود 1 سانتی متر دارد و یک هسته ی تکی دارد.
روش استخراج
استخراج اوپوپوناکس با قطع درختان درست مثل کندر و مر با بریدن پوست و همچنین شکستن شاخه ها انجام می شود. قطره های صمغ از این بریدگی ها چکیده و سپس به توده های قهوه ای جامد می شوند. عصاره ی اوپوپوناکس با استخراج با حلال با تقطیر بخار از اگزودای ضمغ پوسته که حاوی همه ی انواع عصاره ها، تنتورها، رزینوئیدها، پمادها، عصاره های مطلق و غیره است به دست می آید.
در حالی که روغن با تقطیر خشک یا تقطیر بخار، پاستوریزاسیون لحظه ای و غیره تقطیر می شود، با این روش شامل همه ی انواع اسانس ها است. روغن اوپوپوناکس ماده ای سودمند در صنعت عطر است و کاراکتر شیرین، بالزامیک، و سرزنده دارد. عمدتا در آکوردهای شرقی استفاده می شوند و به رایحه های chypre نوت اولیه ی شیرین می دهد. در حالی که مطلق آن به عنوان نوت پایه استفاده می شود.
تفاوت بویایی بین روغن مر و روغن اوپوپوناکس بوی اندکی شیرین حیوانی شبیه به سوپ سبزیجات روغن اوپوپوناکس در مقایسه با تازگی دارویی روغن مر است.